25 Şubat 2013 Pazartesi

Halıcılık Terimleri


Abraş : Yünün yapısındaki veya boyamasındaki farklılıklar nedeniyle halı üzerinde aynı renkte ton farklılıklarının görülmesi.
Antik Yıkama : Renkleri hafifçe soldurarak halıda eskimiş görüntüsü elde etmek için yapılan kimyasal yıkama.
Atkı: Dikey çözgü tellerini birbirine bağlayarak halının bütünleşmesini sağlayan ipler. Bu ipler ancak halının sırtına (arka kısmına) dikkatlice bakılırsa görülebilir.
Bordür : Halının kenar kısmında yer alan ve orta alanı  çevreleyen desen.
Çakım : Halının yıkama işleminden sonra düzgünlüğünü sağlamak amacıyla gönyesine getirilerek ahşap bir zemin üzerine çakılması işlemi.
Çeyrek : Yaklaşık 0.80 x 1.20 m. ölçüsünü ifade eder.
Çivit Otu :  Mavinin çeşitli tonlarının elde edildiği bir bitki türü.
Çözgü : Tezgahın çerçevesine dikey ve gergin bir biçimde  sarılan ve halının iskeletini oluşturan ipler. Dokunmuş bir halıda bu ipler halının saçağını oluşturur.
Düz Dokuma : Düğümsüz yani havsız dokumalara verilen isim.  'Kilim' ile eş anlamda kullanılır.
Floş :  Suni ipek. Selüloz bazlı, sentetik görünüşlü suni elyaf.
Hav : Çözgü üzerine bağlanan düğümlerin halının ön yüzüne doğru olan uzantısı.
Hav Yüksekliği : Halının cinsine ve kalitesine göre değişen hav uzunluğu. İlme Halıya rengini veren ve halının desenini oluşturan ipler. Halıcılıkta düğüme ilme de denilir.
Kalite :  Bir halıda 1 desimetrekareye düşen düğüm sayısını ifade eder.
Karyola : Yaklaşık 1.50 x 2.10 m. ölçüsünü ifade eder.
Kelle :  Yaklaşık 2.00 x 3.00 m. ölçüsünü ifade eder.
Kilimlik : Halının başlangıç ve bitiminde dokunan, genişliği yörelere göre değişebilen havsız, düz dokuma (kilim) kısmı.
Koşnil :  Kırmızı ile mor arası açık bordo gibi tonların elde edildiği Orta  Amerika'da bulunan bir böcek türü.
Kök boya :  Kırmızı renk ve tonlarının elde edildiği bir bitki köküdür. "Doğal boyalar" anlamında da kullanılır.
Model : Dokunacak halı deseninin halının kalitesine uygun olara hazırlanmış milimetrik kağıda kullanılacak renkler ile işlenmesi.
Model Kartonu : Dokuyucunun kullanacağı modellerin muhtelif parçalar halinde kartona yapıştırılmış hali.
Seccade : Üzerinde namaz kılınan halı boyutuna verilen isimdir. Yaklaşık 1.20 x 1.80 m. ölçüsünü ifade eder.
Sırt : Düğümlerin net olarak görüldüğü halının arka kısmı.
Sumak :  Dolama tekniğiyle dokunan, sıralar arasında halıda olduğu gibi  atkının da kullanıldığı kalın ve havsız bir düz dokuma türüdür.
Taban : Kelleden daha büyük ölçüleri ifade eder.
Yapak : Koyunların kırkılmasıyla elde edilen yün.
Yastık : Yaklaşık 0.50 x 0.70 m. ölçüsünü ifade eder.
Yatım : Havların düğümlerin bağlandığı tarafa doğru yatması
Yıkama : Kullanılan yün ipliklerinden gelen harman yağı ve dokuma süresince halının bünyesine giren toz ve kirlerin uzaklaştırılması  için deterjan ve muhtelif kimyasal maddelerle yapılan yıkama işlemi.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder